Quest to nieoznakowana trasa turystyczna, na której odgadujemy wierszowane zagadki, by na końcu trasy odnaleźć „Skarb”. Questy łączą w sobie elementy podchodów i gier terenowych.

Quest Śladem Chłopców Malowanych poprowadzony jest śladami I wojny światowej przez gminy Michałowice i Zielonki. Duża cześć trasy wiedze przez las.

Przedpremierowo Quest Śladem Chłopców Malowanych zostanie zaprezentowany na Pikniku Patriotycznym w Michałowicach 2 sierpnia 2014 roku.

Oficjalne uruchomienie questu nastąpi 6 sierpnia 2014 roku w Michałowicach, podczas uroczystych obchodów przemarszu I Kompanii Kadrowej.

Ulotka questu (pdf)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Dodatkowe informacje historyczne na temat trasy Questu Śladem Chłopców Malowanych

Dwór w Książniczkach

 Historia

W roku l886 Władysław Zgierski-Strumiłło, szlachcic litewski, nabył ma­jątek Książniczki z zamiarem uczynienia z niego gniazda rodzinnego. Na­leżał do pokolenia wykształconych ziemian drugiej połowy XIX wieku i przez lata zajmował się budową kolei żelaznej w Rosji oraz był zarząd­cą olbrzymich dóbr hr. Branickich w Białej Cerkwi na Ukrainie. W miej­sce istniejącego dworu drewnianego wybudował w 1896 roku obszerny i wygodny dom murowany.

Po śmierci Władysława w roku 1916 majątek odziedziczyli Tadeusz Zgierski-Strumiłło, filozof, pedagog, agronom i społecznik, współtworzą­cy podwaliny polskiego skautingu i będący w niepodległej Polsce Prze­wodniczącym Związku Harcerstwa Polskiego oraz jego siostra Zofia, pianistka, absolwentka Konserwatorium w Petersburgu. Dwór szczęśli­wie przetrwał pierwszą i drugą wojnę światową, chociaż podczas I wojny światowej wycięto wszystkie drzewa w dworskim parku. Odbyło się to w ramach akcji czyszczenia przedpola dla artylerii austriackiej. W dworze bywali wybitni przedstawiciele kultury i nauki polskiej (m. in. profesorowie Stanisław Pigoń i Władysław Konopczyński), odbywały się zjazdy Stowarzyszenia „Eleusis”, Tadeusz Zgierski-Strumiłło, w lalach 20. profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, założył w Książniczkach imponującą „książni­ce” – liczący wiele tysięcy tomów wielojęzyczny księgozbiór, po parcela­cji majątku przekazany Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie.

W roku 1945 majątek, który nie powinien podlegać parcelacji, jako ze nie liczył więcej niż 50 ha użytków rolnych, został bezprawnie zagrabiony w ra­mach „reformy rolnej” i przejęty na rzecz Skarbu Państwa. Z końcem roku 2004, po szesnastu latach starań, spadkobiercy prawowitych właścicieli odkupili od Skarbu Państwa swoją własność – liczący prawie 1 ha zespół dworsko-parkowy w Książniczkach.

Obecnie dwór jest odbudowywany z troską o zachowanie historycznych szczegółów przez nowego właściciela. Teren jest zamknięty, nie ma możliwości zwiedzania dworu i parku.

Architektura

Dwór został wzniesiony w roku 1896. Jest to budynek murowany na rzucie w kształcie litery “L” z dwukondygnacyjnym korpusem głównym pośrodku i jednokondygnacyjnymi skrzydłami bocznymi. Dwór kryty jest dachem dwuspadowym. Wnętrza posiadają stropy belkowe.

W zespole zachował się budynek rządcówki zbudowany w końcu w. XIX, murowany, na rzucie prostokąta z drewnianym gankiem od frontu, kryty dachem dwuspadowym.

Spichlerz w zespole dworskim pochodzi z końca XIX w. Całość otoczona jest parkiem o charakterze krajobrazowym, naturalistycznym, założonym na przełomie XIX/XX wieku i na początku XX wieku. Park posiada kształt zbliżony do owalu i obejmuje grzbiet niewielkiego wzniesienia opadającego w kierunku południowo -zachodnim. Drzewostan składa się tu ze świerków, klonów, lip, grabów, wiązów, pojawiają się dęby, jawory, modrzewie i brzozy. Niektóre okazy mogą liczyć 100 lat.

Tablica ku czci hm Tadeusza Strumiłły

Na murze dworu, w sąsiedztwie kapliczki Matki Bożej, znajduje się tablica ku czci dawnego właściciela i mieszkańce tego dworu hm Tadeusza Strumiłły, jednego z założycieli harcerstwa (więcej w dziale Patron>Życiorys). Tablica została uroczyście odsłonięta przez prawnuka Tadeusza Strumiłły – Jana Strumiłłę 28 października 2012 roku, w obecności władz samorządowych gminy Michałowice i przedstawicieli Chorągwi Krakowskiej ZHP oraz Żółtego Szczepu z Michałowic, który przyjął im. Tadeusza Strumiłły.

 

Droga św. Jakuba – Camino

Już w średniowieczu tysiące ludzi podążało do grobu św. Jakuba Starszego Apostoła. Wszystkich łączyło poczucie przynależności do wspólnoty europejskiej, jaką wtedy reprezentowała religia chrześcijańska, stanowiąca uniwersalny system wartości. Była to droga, wzdłuż której rozwijała się kultura i sztuka romańska, rozprzestrzeniały się nowe idee i zdobycze cywilizacyjne. Goethe pisał, iż na tym szlaku rodziła się Europa. Ponowne ożywienie pielgrzymowania do grobu św. Jakuba Starszego Apostoła nastąpiło dzięki apelowi, który skierował do wiernych Ojciec Święty Jan Paweł II podczas wizyty w Santiago, w 1982 roku. W Akcie Europejskim Papież powiedział wówczas:  „Z Santiago kieruję do ciebie, stara Europo, wołanie pełne miłości. Odnajdź siebie samą! Bądź sobą! Odkryj swoje początki. Tchnij życie w swoje korzenie…”. W 1987 roku Rada Europy powołała do życia pierwszy Europejski Szlak Kulturowy. Odwoływał się on do istniejących średniowiecznych dróg wiodących do Composteli. Początkowo w Hiszpanii, a w następnych latach m.in. we Francji, Niemczech, Włoszech, Austrii i Szwajcarii pojawiły się drogowskazy z motywem muszli św. Jakuba.

W sieć istniejących także w Polsce szlaków Jakubowych wpisuje się  Małopolska Droga św. Jakuba.  Przebieg drogi nawiązuje do średniowiecznego traktu prowadzącego skrajem doliny Wisły, od Sandomierza do Krakowa. Najważniejsze znaczenie w wytyczeniu głównych punktów Małopolskiej Drogi św. Jakuba miało rozmieszczenie kościołów św. Jakuba Starszego Apostoła położonych na wyraźnej linii ciągłej od Sandomierza przez Kotuszów, Szczaworyż, Probołowice, Pałecznicę, Niegardów, Więcławice Stare do Krakowa. Niewielkie odległości pomiędzy tymi miejscowościami, przemawiają – według historyków – za funkcjonowaniem tu w średniowieczu szlaku pątniczego do grobu św. Jakuba w Santiago de Compostela, a istniejące do dziś świątynie św. Jakuba położne przy tym szlaku mogły pełnić rangę kościołów stacyjnych.

Długość Małopolskiej Drogi św. Jakuba z Sandomierza do Krakowa wynosi 206 km. Drogę pielgrzymom wskazuje muszla św. Jakuba, której „promienie” zbiegają się w jednym punkcie – wyznaczając cel wędrówki. Dodatkowo droga oznakowana jest żółtymi strzałkami. Pierwszy odcinek Małopolskiej Drogi św. Jakuba w województwie małopolskim otwarto 25 października 2008 roku w parafii pw. św. Jakuba Apostoła Starszego w Więcławicach Starych. Opiekę nad małopolskim Szlakiem Jakubowej muszli sprawują członkowie Bractwa św. Jakuba Apostoła w Więcławicach Starych. Droga św. Jakuba na terenie Gminy Michałowice prowadzi przez las Goszcza i wychodzi w Woli Więcławskiej. Dalej szlak biegnie na południe, przez Więcławice Dworskie, do Sanktuarium św. Jakuba w Więcławicach Starych, następnie szlak biegnie głównie gminnymi drogami asfaltowymi. Najbardziej malowniczy odcinek Drogi stanowi zejście wąwozem ze Zdzięsławic do Książniczek oraz droga z Książniczek przez Las Młodziejowski do Bosutowa. Do Krakowa droga prowadzi wzdłuż torów kolejowych i szlak wychodzi na ul. Powstańców przy Cmentarzu Batowickim.

 

Dawna granica zaboru austriackiego i rosyjskiego

Trasa questu przebiega przez kilka miejscowości, z których Książniczki, Młodziejowice i Michałowice (obecnie w gminie Michałowice) znajdowały się w zaborze rosyjskim, a Bosutów, Boleń (gmina Zielonki) w zaborze austriackim. Obecna granica gmin Zielonki i Michałowice na tym odcinku pokrywa się dokładanie z dawną granicą państwową Austro-Węgier i Rosji. Wędrowiec na trasie questu przekracza granicę dwa razy. Pierwszy raz zaraz po wyjściu z lasu, drugi raz pod koniec trasy w okolicach obelisku.

Komora celna i przejście graniczne znajdowało się w Michałowicach-Komorze, a wzdłuż granicy rozlokowane były posterunki strażników granicznych (tzw. posty), widoczne na mapie austriackiej z początku XX wieku.

 

Bosutowskie Wzgórza – polowa pozycja wysunięta Bosutów – Dziekanowice

Na wzgórzach znajdujących się pomiędzy Bosutowem i Dziekanowicami a Doliną  Dłubni (najwyższy punkt 297 m npm) w czasie I Wojny Światowej znajdowała się polowa pozycja wysunięta Bosutów-Dziekanowice. Była ona elementem polowych umocnień wokół Twierdzy Kraków. Fortyfikacje te miały bronić przedpól frontów i niwelować martwe pola ostrzału. Zyskiwały na znaczeniu ze względu na stały rozwój artylerii.

Pozycja Bosutów znajdowała się pomiędzy linią fortów a granicą austriacko-rosyjską. Opisywane wzgórza miały już wcześniej swoją wojskową historię. To tutaj znajdował się obóz polowy Tadeusza Kościuszki, rozłożony po bitwie pod Racławicami.

Fortyfikacje austriackie miały ok. 3 km długości i 800 m szerokości. Całość opasywał kordon z drutu kolczastego. Do pozycji polowej, oprócz dróg dojazdowych, prowadziła też, specjalnie ułożona, linia kolejki wąskotorowej.

Stanowiska artylerii składały się z baterii haubic, dział M.80, dział lekkich i karabinów maszynowych. Na zapleczu znajdował się punkt opatrunkowy, studnia i schron dla 200 żołnierzy. Głębiej na tyłach usytuowano szpital polowy oraz miejsce schronienia dla 500 żołnierzy.

Elementem tej samej pozycji były zapewne okopy w Lesie Młodziejowskim, gdzie znajdują się głębokie jary oraz dwa okrągłe zagłębienia połączone z tymi jarami.

Przy budowie fortyfikacji całkowicie zniszczono wsie Dziekanowice i Bosutów (legł w gruzach także dworek, będący kwaterą Tadeusza Kościuszki). Dla lepszej widoczności przedpola przystąpiono również do wycięcia drzew w Dolinie Dłubni, które mogły zasłaniać atakujące oddziały rosyjskie. Właśnie wtedy przycięto aleję jesionów, prowadzącą na cmentarz w Raciborowicach – dziś ma ona charakterystyczne podwójne odrosty na wysokości 1 metra.

Pod siekierami Austriaków padły również drzewa w parku w Książniczkach. Już po 1945 roku prof. Władysław Konopczyński – stały bywalec dworu w Książniczkach – ubolewał: „pierwsza wojna światowa zadała Książniczkom cios brutalny i , zdawało się, niepowetowany. Głupi Austriacy wygolili ogród i sad; czerwony dwór patrzał z żalem i zazdrością na kędzierzawe zadrzewienie sąsiednich Młodziejowic i Michałowic, które jakoś uszły całe”.

Na podstawie: Atlas Twierdzy Kraków – Tom VII, Urząd Miasta Krakowa, Wydział Ochrony Zabytków

 

 

Dwór w Boleniu

Historia

Dwór w Boleniu wybudował Jan Matejko w 1898 roku wg własnego projektu dla swojej córki Heleny (jako prezent ślubny z jego studentem, a późniejszym profesorem Akademii Sztuk Pięknych Jerzym Urzyńskim). Helena Urzyńska próbowała swoich sił jako malarka i rzeźbiarka. Dlatego w dworze, oprócz pokoi mieszkalnych, znajdowała się olbrzymia pracownia malarska Teren, na którym powstał dwór stanowił resztówkę dawnego założenia dworskiego o proweniencji średniowiecznej.

W okresie I wojny dwór został poważnie zniszczony. Austriacy ze względów strategicznych dokonali zniszczenia wszystkich domów w Boleniu , a we dworze urządzili stanowisko artyleryjskie i rozebrali dach. Po wojnie Helena częściowo odbudowała dom za otrzymane odszkodowanie. Zmarła w roku 1932. Rok później dwór i gospodarstwo zakupiła rodzina obecnych właścicieli.

Architektura

Dwór o charakterze eklektycznym, parterowy, w całości podpiwniczony, założony na planie prostokąta z występującym przed lico ściany ryzalitem we wschodniej części elewacji.

Układ bryły jest niesymetryczny i nieregularny. Jej dominantę stanowi dwukondygnacyjna wieża. Początkowo nakryta była piramidalnym hełmem z metalową sterczyną i wiatrowskazem, w roku 1978 zastąpionym daszkiem namiotowym.

Od strony zachodniej w 1938 roku została do korpusu głównego dołączona niewysoka dobudówka, mieszcząca garaż, nawiązująca wystrojem architektonicznym do charakteru całego budynku.

 

Obelisk w Michałowicach

W Michałowicach znajdowała się komora celna i posterunki graniczne oddzielające zabór rosyjski od austriackiego. 6 sierpnia 1914 r. o godz. 9.45 żołnierze I Kompanii Kadrowej obalili w tym miejscu słupy graniczne Rosji i Austro-Węgier. Wydarzenie to upamiętnia obelisk.

Forma pomnika jest bardzo prosta: stojący prostopadłościan, zwieńczenie w kształcie orła strzeleckiego. Jako materiału do budowy użyto kamienia pińczowskiego. 11 listopada 1936 roku starosta krakowski Władysław Wnęk odsłonił zwieńczony strzeleckim orłem kamienny słup z następującym napisem „W tym miejscu, na rozkaz komendanta Józefa Piłsudskiego, Pierwsza Kompania Kadrowa Legionów Polskich 6 sierpnia 1914 roku idąc w bój o honor i wolność ojczyzny, obaliła słupy graniczne byłych państw zaborczych”.

Michałowicki obelisk przetrwał szczęśliwie lata niemieckiej okupacji i czasy powojennej walki z piłsudczykowską, legionową tradycją. Po wznowieniu Marszu w 1981 roku, zatrzymują się pod nim co roku uczestnicy Marszu Szlakiem I Kompanii Kadrowej. Dzięki inicjatywie Komendy Marszu Szlakiem „Kadrówki” oraz władz Michałowic obok obelisku usytuowany został głaz, na którym od 2005 r. zawieszane są tabliczki z nazwiskami uczestników i przyjaciół Marszu Szlakiem „Kadrówki”, którzy odeszli w ostatnich latach na wieczną wartę.

Swoje „miejsce warty” przy obelisku mają tu m.in. gen. Mieczysław Boruta-Spiechowicz, mjr Tadeusz Brzęk – Osiński, Teresa Fischer, Wojciech Pęgiel, Wiesław Gęsicki, płk Jan Sadowski, Rafał Gan – Ganowicz, Franciszek Urbańczyk, Wojciech Ziembiński, płk Józef Teliga, o. gen. Adam Studziński, gen. Antoni Heda-Szary, Józef Wojno-Szczepanowski, a także ofiary katastrofy smoleńskiej związane z marszem, m.in. Prezydent Ryszard Kaczorowski, Janusz Zakrzeński, Władysław Stasiak i Sławomir Skrzypek.

 

 

Partner: