W niedzielę 12 lipca w wysłuchaliśmy wykładu prowadzonego przez dr Mateusza Wyżgę w nowej Bibliotece Publicznej w Michałowicach. Wydarzenie zgromadziło około 70 słuchaczy, którzy również aktywnie wzięli udział w dyskusji. Instytut Strumiłły poszukuje archiwistów społecznych, którzy pomogą ocalić wspomnienia dzięki rozmowom ze świadkami historii – starszymi mieszkańcami naszej gminy. Ale uwaga: te spotkania zmieniają na zawsze…

Dr Wyżga ukazał interesujące sprzężenie między przeszłością a teraźniejszością, umieścił te dwa wymiary niejako na szalach wagi, szukał odniesień, pokazywał współbrzmienia, podejmował refleksję nad tym, czy te dwa wymiary w jakiś sposób się równoważą. Pokazał, że historia dawna nie jest zamkniętym pudełkiem, lecz jest skarbnicą, do której wciąż możemy sięgać, odczytywać dawne dzieje, spoglądając na twarze swoich bliskich. Historia zapisana jest w nas, a każda twarz ma swoją historię, jest zwierciadłem naszych przodków. W takim razie nikt z nas nie jest anonimowy, dajemy się rozpoznać, wiele znaczymy w tym świecie. Dr Wyżga podkreślił tę myśl słowami: „Nie ma ludzi nudnych. Każdy jest fenomenem”. Pokazał wiele starych zdjęć, na których ludzie, tylko pozornie anonimowi, mają przecież swoje imiona. W swoich wieloletnich badaniach z zakresu demografii historycznej wiele już z tych imion odgadł.

Taka refleksja o historii budzi odpowiedzialność w nas, mieszkańcach pośpiesznej teraźniejszości. Jest to odpowiedzialność za pamięć o tożsamości naszej i miejsca, w którym żyjemy. Dr Wyżga podał piękne przykłady ze swojego doświadczenia, które wskazują, że aby rozpoznać ślady historii w naszym otoczeniu, trzeba się wyciszyć, zagłębić w refleksję, w siebie. Trzeba też rozmawiać z tymi, którzy jeszcze zostali, ze świadkami historii, żeby stare historie przetrwały, żeby nie wygasły. Jak pisał Norwid: Przeszłość to dziś, tylko cokolwiek dalej: Za kołami to wieś, nie jakieś tam coś, gdzieś, gdzie nigdy ludzie nie bywali!…

Projekt Instytutu Strumiłły pod nazwą Michałowickie Archiwum Społeczne stawia przed mieszkańcami naszej gminy wyjątkowe zadanie – przyjrzenia się historii z bliska i zapisania jej dla kolejnych pokoleń. W ramach projektu Archiwum, w skrócie określanego sympatyczną nazwą MichAŚ, będziemy gromadzić zdjęcia, nagrywać wspomnienia i opowieści. Poszukujemy świadków historii, którzy podzielą się swoimi wspomnieniami oraz archiwistów, którzy wysłuchają opowieści. Mamy nadzieję, że projekt wzbudzi zaciekawienie nowo przybyłych mieszkańców, którzy dzięki niemu lepiej oswoją się z tożsamością miejsca, które wybrali na swój dom.

Zainteresowanych prosimy o kontakt z Instytutem Strumiłły: kontakt@michas.org.pl lub telefon: 510 683 503

Muszą oni jednak wiedzieć, że te spotkania zmienią ich na zawsze. Już nigdy nie będą obojętni.

Więcej informacji na stronie: http://blog.michas.org.pl/

Sylwia Szczupak